Balagtasan

Upang Makaahon Sa Hirap, Alin Ang Mas Dapat Unahin: Pagtatrabaho O Pag-Aaral?

Lakandiwa: 
Sa lahat ng nangarito sa aking harapan
Sa mga guro, magulang, estudyante’t kabataan
Isang mapagpalang araw po, mga kaibigan
Ang makita’t makasama kayo’y isang karangalan

Kaming inyong mga lingcod, dito sa tanghalan
Ay magbibigay linaw sa isyung pagtatalunan
Magiliw na inihahandog ang isang balagtasan
Upang maipamalas ang husay sa pangangatwiran

Paksa natin ngayo’y ordinaryo’t luma na
Ngunit karaniwang pinagmumulan ng mga dilemma
Ng ating mga kabataang hitik sa problema
Lalo na yaong mga kapus-palad sa pera

Alin nga ba ang mas dapat pagtuunan ng pansin
Upang makaahon sa kahirapan, alin ang uunahin
Ngayong araw ay ating titimbangin
Dalawang papipilian, ating titimbangin

Sa ating pagsisimula, narito sa aking gawing kanan
Tagapagtanggol ng edukasyon, binibining makatwiran
“Pag-aaral muna” ito ang kanyang ipaglalaban
Ang mas dapat daw unahin higit sa anupaman.

Pag-aaral:
Pagkat ako’y lumaki at nahubog sa paaralan
Naniniwala akong edukasyon ang dapat pagtuunan
Higit na bigyang pansin bago ang pagkakakitaan
Pagkat sa panahon ngayon, dapat ay may pinag- aralan

Ako nga po pala ang inyong butihing lingkod
Antonette Franco po, pag- aaral ang ikakayod
Samahan ninyo akong itatak ng buong lugod
Ang mga kaisipang sasambitin, sa inyong diwang pagod

Lakandiwa: 
Ayan mga kaibigan, inyo nang namataan
Anyo ng unang makata dito sa labanan
Kilalanin naman natin ngayon, pangalawang makikipagtagisan
“Trabaho Muna” ang sagot niya sa kahirapan

Pagtatrabaho:
Bago ang lahat, nais ko munang magpugay
Sa mga nangarito’y binabati ko ng magandang buhay
Sa mga ganitong paksa, wala ng dapat pang pag- usapan
Pagkat maliwanag pa sa araw, trabaho ang kailangan

Upang makaahon sa hirap, Reina Franco nga po pala
Panig sa pagtatrabaho upang makaipon ng pera
Sa tulad nating mahihirap, di nga ba’t mas praktikal pa?
Ang makahanap agad ng trabaho para sa pamilya.

Lakandiwa: 
Ngayon nagpakilala na ang magkabilang panig
Inyo nang nasilayan ang kanilang unang tindig
Kaya’t di na natin patatagalin pa, tensyon sa paligid
Atin nang simulan balitaktakang taglay ang himig

Nawa’y kayong lahat ay mataimtim na makinig
Upang maunawaan ipinaglalaban ng bawat panig
Limiing mabuti ang bigat ng bawat tinig
At mga gintong kaisipa’y iukit na sa dibdib.

Pag-aaral:
Pag-aaral muna ang dapat pagtuunan
Kapag may pinag-aralan, trabaho’y madali lamang
Di nga ba’t edukasyon raw ang susi sa kaunlaran?
At upang magkaroon ng magandang kinabukasan

Mga pangarap ay madali nang matutupad
Kung bawat isa’y pag-aaral ang inaatupag
Sa tulad nating mahirap, di na dapat pang matulad
Sa mga nagtrabaho agad ngunit di naman umunlad

Sa panahon ngayon, diploma ay kailangan
Upang makuha ng trabaho, iyon na ang batayan
Pagkat mas lamang, ang may malawak na karunungan
At yaong nahasa ng husto wastong kasanayan.

Paano ka magtatrabaho kung wala kang nalalaman?
Makapasok ka man ngunit pawing mga panandalian lamang.
Trabahong mahihirap at walang kasiguraduhan
At tiyak walang mararating ang iyong pinaghirapan

Mas mabuti pa kung ika’y nagtiyaga at nagtanim
Pagkat kalaunan iyo ring aanihin
Bunga ng pinaghirapan di ka bibiguin
Kaya’t sa kahirapan ay makakaahon rin.

Pagtatrabaho:
Paano naman yaong kapus-kapalaran?
Ni hindi nga natutustusan ang mga pangangailangan
Paano pa kaya ang mga gastusin sa paaralan
Mas mabuti pang magtrabaho nang may pagkakitaan

Ang mga pangarap ay ‘di naman natutunaw
Ang paaralan, hindi ka naman tatakasan
Ngunit ang mga gastusin sa pang-araw araw
Iyan ang problema sa kasalukuyan.

Mga karunungang iyong ipinagmamalaki
Hindi lang naman yan sa paaralan mahuhuli
Maraming paraan upang ika’y maging intelehente
At samahan na rin ng ibayong pagpupursige.

Nag-aaral ka nga ngunit di naman matiyaga
Maalam ka nga ngunit di naman hinahasa
Mas mabuti pa ang magtrabaho nang may mahita
Inaalam mo pa lang, akin nang ginagawa.

Lakandiwa:

Pahiram muna ng sandal mga kaibigan kong makata

Hinga-hinga muna ng malalim at baka magkahika

Pareho naman kayong may katwiran ukol sa paksa

Kaya’t nasa inyong dalawa ang aking lubos na paghanga

Paninindigang matatag  tila di yata matitibag

Mga puntong magagaling, bubuyog na mabibihag

Mga tagapakinig na sa katotohana’y di bulag

Maaakit sumang-ayon kahit sa kaloobay labag.

Pag-aaral:
Ngunit paano ka uunlad sa mga pipitsuging trabaho?
Natanggap ka nga ngunit bilang service crew
Magkano na lang ba ang sasahurin mo?
Kung puro pang- animang buwan lang ang kontrata mo.

Ang punto ko lang naman ay iyong pag-isipan
Kapag propesyonal ka’y mas maganda ang kinabukasan
Permanente ang trabaho kung may pinag-aralan
At di ka basta basta masisipa nang among mayaman.

Kapag di ka nagtapos at nagtrabaho agad
Kahit tumambling ka pa’y di ka uunlad
Kakarampot na kita, yan lang ba ang iyong hangad?
Mangangarap ka rin lang ba’t di pa isagad?

Kung panustos lang ang iyong katwiran
Problema sa salapi’y medaling solusyunan
Maraming mga tao na yan din ang pinagdaanan
Ngunit nagtapos pagkat diskarte lang ang kailangan

Pagtatrabaho:
Diskarte! Yan ang narinig kong sinambit mo.
Sa palagaymo ba’y hindi yan ang ginagawa ko?
Kaya nga magtatrabaho upang mabuhay sa mundo
At nang makapag-impok, ‘trabaho agad’ ang diskarte ko.

Maraming nakapag- aral na ngayon ay namomroblema

Walang trabaho at sa bahay ay tambay muna

May diploma nga ngunit di naman nakakapasa

Tinalo pa ng mga walang pinag-aralang kakompetensiya

Oo, ikaw nga’y armado ng kaalaman

Ngunit mas pinipili pa rin ang may karanasan

Pagkat tayong mga tao, natututo di lamang sa paaralan

Maging sa labas, maraming matututunan

Sinabi mong di uunlad yaong di nakapag-aral?

Buksan mo iyong mga mata at magmasid sa kapaligiran

Hindi mo ba nakikita na ngayo’y mas nakaka-angat pa sa buhay

Mga taong nagsimula sa mababa ngunit kalauna’y nagtagumpay

Maraming nakapagtapo na di sapat ang kaalaman

Ni hindi alam kung aling deriksyon ang pupuntahan

Diplomang papel tangi lamang pinanghahawakan

Na wala ring halaga sa gunting ng kaalaman.

Lakandiwa:

Bakit ganun? Ako yata’y mas lalong nalito

Tila gusto kong lagnatin sa init ng pagtatalo.

Ramdam na ramdam ko bigat ng bawat punto

Magkaibang katwiran, hugot mula sa puso

Pag-aaral:

Kaalamang natutunan mula sa pag-aaral

Maaari pang ipagsanggalang sa lupit ng buhay

Sa mga pang-aapi’y di basta basta bibigay

Pagkat alam ng mabuti kung saan lulugar

Mga di nakapag-aral at nagtrabaho agad

Inaapi- api at yuko ulo kung maglakad

Sa utos ng iba ay agad agad pumapayag

Pagkat kalakaran sa mundo sila ay bulag.

Pagtatrabaho:

Ngunit pakatandaan, hindi lahat ay mangmang

May mga taong di nakapagtapos ngunit patuloy ang laban

Sa buhay ay nanagana at kahit walang pinag-aralan

Pagkat sipag at tiyaga ang ipinuhunan

Kaya ka rin lang nag-aaral ay upang makapagtrabaho

At mabilis na makaahon sa hirap ng buhay sa mundo

Ki mag-aral ki magtrabaho, ang hahantunga’y pareho

Kaya’y bakit pa mag-aaral kung yun lang din ang dulo?

Pag-aaral:

Ngunit aking katunggali, nais ko lamang ipaalala

Na kapag nakapagtapos ka’y pag-asenso’y sigurado na

Mas mataas na posisyon, mas malakas ang kita

Na ibig sabihin, magandang kinabukasa’y abot kamay na.

Sa konting panahon lamang na gugugulin

Magastos man sa turing kahit pa balibaliktarin

Maliit na ipinuhunan, triple ang balik sa atin

Sakripisyo ng pamilya’y masusuklian din.

Pagtatrabaho:

Di nga ba’t sakripisyo rin ang pagtatrabaho muna?

Isinakripisyo ang pag-aaral para din sa pamilya

Ngunit mas nakapag-impok at sa buhay ay nanagana

Umahon sa kahirapan at buhay ay nag-iba

Kung uunahin ang pag-aaral, wala namang mahihita

Pagkat araw araw ay sa gastusin mamomroblema

Ni walang panlaman sa tiyan pagkat walang kuwalta

Maapektuhan  ang lahat pati pokus sa ginagawa

Lakandiwa:      

Matapos ninyong mapakinggan ang dalawang makata

Nasa inyong mga kamay ang paghatol ng pasya

Tayog ng katwiran ay hindi maisasansala

Parehong may punto na makaahon sa dalita

Mga binitiwang salita nawa’y maging inyong gabay

Lalo na ng mga kabataan sa pagdedesisyon sa buhay

Pagkat iyon ang inyong susi sa pagkamit ng tagumpay

At sa patuloy na pagkapit sa baging na matibay

Hanggang ditto na lamang mga kaibigan

Pansamantala’y kami muna’y magpapaalam

Nawa’y nagustuhan munti naming balagtasan

Magandang araw po’t sumainyo ang buhay ng kasaganaan.